Grathem

Kasteel Oud-Buggenum of Groot-Buggenum 

Loorderstraat 3, Grathem

Dit prachtige kasteel is gesticht omstreeks 1400.
In de 17e eeuw is het kasteel door brand verwoest. Aan het einde van de 19e eeuw is het kasteel in renaissance stijl herbouwd.
In de Tweede Wereldoorlog is het gebouw opnieuw zwaar beschadigd geraakt, de kasteeltoren is zelfs weggeschoten.

Het kasteel is geheel in oude glorie en stijl hersteld. In 1980 heeft de Heer prof. dr. Hentrich het kasteel met het fraaie antieke interieur aan de Provincie Limburg overgedragen voor de symbolische prijs van 1 gulden, die het in gebruik heeft voor representatieve doeleinden.

Slechts eenmaal per jaar, het laatste weekend van juni, worden het kasteel en de prachtige siertuinen voor belangstellenden ter bezichtiging opengesteld.

Kasteel Ten Hove 

Dit gebouw dateert uit 1210.
In 1340 werd het door brand volledig verwoest, maar is daarna weer opgebouwd.

In de loop der eeuwen is het kasteel, de boerderij en toebehoren in bezit geweest van diverse families en gebruikt voor diverse doeleinden zoals een kleuterschool, een vakantiekolonie en een horecagelegenheid.

Anno 1992 heeft het statige pand zijn oorspronkelijke bestemming als woonhuis echter weer terug gekregen.

Dit kasteel wordt ook wel Puytlinckshof of Bormanshuis genoemd. Gedurende de negentiende eeuw was het eigendom van de familie Bonham de Ryckholt. Het huidige hoofgebouw dateert uit de zeventiende en achttiende eeuw en vertoont kenmerken van de Maaslandse Renaissance.

In de hal hangen enkele wandbeschilderingen die oorspronkelijk in het salet hingen. In de twintigste eeuw verdwenen ze uit het huis en sinds kort zijn een aantal van de doeken weer terug.

De binnenplaats van Kasteel Ten Hove toont ons een zeventiende-eeuwse gevel die in de achttiende eeuw werd gemoderniseerd. De poorttoren geeft toegang tot de kasteelhoeve die nu is verbouwd tot appartementen.

Zij-aanzicht Kasteel Ten Hove met hoofgebouw uit de zeventiende en achttiende eeuw.

Het kasteelcomplex Ten Hove met vooraan de kasteelhoeve die nu is verbouwd tot appartementen

De Grathemermolen

Brugstraat 3, Grathem

huidig gebruik: oorspronkelijke functie

bouwjaar: 1420

1874 (vernieuwd)

watermolen met onderslagrad en turbine

monument: ja

Algemeen

In het centrum van het dorp Grathem ligt op de Uffelse beek de Grathemermolen. De molen is recent geheel gerestaureerd, daarbij is de stuw vernieuwd en aangepast aan hogere eisen. In de turbinemolen ligt een klassiek molenmechanisme met maalstenen. Het in feite "twee molenwerk" wordt momenteel ook aangedreven door een in de open lucht opgesteld waterrad dat aan het object is toegevoegd. De molen is hiermee een bijzonder geheel.

De watertoevoer is als vanouds, zij het dat de nieuwe vistrap wat waterverlies voor de molen oplevert. Een voorziening om de vistrap zonodig tijdelijk te kunnen afsluiten is gewenst, want bij voldoende wateraanvoer zou de molen zoals die nu is uitgerust, een grote maalcapaciteit kunnen hebben. De molen heeft het oudste gegoten aandrijfwerk voor molenstenen in Nederland (1866).

In de molen worden full-time molenaarsactiviteiten uitgevoerd. De molenaar is lid van het Ambachtelijk Korenmolenaarsgilde. Er wordt boekweit, rogge en tarwe gemalen voor mengvoeders en diervoeders. Verder worden er granen gereinigd en wordt er haver en gerst geplet.

De molen is geopend van maandag t/m vrijdag van 8.00 - 12.00 uur en 13.00 - 18.00 uur en op zaterdag van 8.00 - 14.00 uur. In de periode mei tot september vinden er rondleidingen plaats op verzoek.

De omgeving

De watermolen ligt in het zuiden van de kern Grathem op de Uffelse Beek. Ten zuidoosten van de molen is het landschap door grindwinning ingrijpend veranderd. Er zijn diepe plassen ontstaan en het is moeilijk voor te stellen dat hier uiterwaarden hebben gelegen.

In de directe omgeving van de molen liggen twee kastelen: Kasteel ten Hove en  Oud Buggenum.

Toeristisch

De watermolen is toeristisch gezien een waardevol object; het rad draait, de winkel is open en ook de vistrap trekt de aandacht van passanten.

Het stadsgewest Roermond heeft een aantal routes uitgezet en één hiervan, de "Rijdtbeeksroute" komt langs de molen. Ook de gemeente Heythuysen heeft een aantal bewegwijzerde fietsroutes uitgezet. De "Peelrandroute" komt hiervan langs deze watermolen.  

Bron: © 1998 Molenstichting Limburg